Historia

Wiązka zadań

Katarzyna II w Wikipedii

Drukuj

Sugerowane przeznaczenie Praca na lekcji, Sprawdzian, Praca domowa

Opis wiązki zadań

Materiał do trzech zadań składających się na wiązkę zaczerpnięto z Wikipedii, która jest bardzo często wykorzystywanym przez uczniów źródłem informacji. Zestawione tutaj dwa fragmenty biogramów Katarzyny II pochodzą z dwóch wersji językowych - polskiej i angielskiej. Biogramy różnią się, bowiem ich autorzy już poprzez sam dobór treści i sposób narracji dokonują oceny postaci. Konfrontując ze sobą oba teksty uczeń ma okazję przekonać się, że materiały, z których korzysta (także te pochodzące z internetu) nie są wolne od subiektywnych sądów i że należy korzystać z nich z dużą ostrożnością.

Wiązka ta pokazuje, w jaki sposób można ćwiczyć z uczniami umiejętność rozróżniania warstwy oceniającej od informującej (Podstawa programowa pkt II wymagania ogólne).

Przeczytaj dwa fragmenty z Wikipedii i wykonaj zadania.

Tekst A - Polska wersja Wikipedii o Katarzynie II.

Podziwiana przez zachodnich filozofów za mądrość, umiłowanie wiedzy i sprzyjanie oświeceniu, w rzeczywistości rządziła niezwykle twardą ręką. Zezwoliła szlachcie na handel chłopami i zsyłanie buntowników na Syberię, krwawo stłumiła bunty kozackie i chłopskie. Uczestniczyła w rozbiorach Polski.

Tekst B - Angielska wersja Wikipedii o Katarzynie II.

Pod jej silnymi rządami Imperium Rosyjskie rozwijało się, usprawniając administrację i kontynuując modernizację zgodnie z zachodnoeuropejskimi wzorcami. Rządy Katarzyny ożywiły Rosję, która stała się mocniejsza niż kiedykolwiek i zaczęła być postrzegana jako jedna z największych potęg Europy. Katarzyna odnosiła sukcesy w polityce zagranicznej i patronowała, czasami brutalnym, pacyfikacjom powstań (najbardziej znany przykład to stłumienie chłopskiego powstania Pugaczowa).

http://pl.wikipedia.org/wiki/Katarzyna_II_Wielka dostęp: 3.11.2011
http://en.wikipedia.org/wiki/Catherine_the_Great dostęp: 3.11.2011

Zadanie 1

Jak przedstawiono rządy Katarzyny II w tych tekstach?

A. Oba teksty są przychylne rządom Katarzyny II.

B. Oba teksty są krytyczne wobec rządów Katarzyny II.

C. Tekst A jest przychylny, a tekst B krytyczny wobec rządów Katarzyny.

D. Tekst A jest krytyczny, a tekst B przychylny wobec rządów Katarzyny.

Odpowiedź, podstawa programowa i omówienie zadania

Poprawna odpowiedź

D

Wymaganie ogólne

2.1 Analiza i interpretacja historyczna. Uczeń wyszukuje oraz porównuje informacje pozyskane z różnych źródeł i formułuje wnioski.
2.2 Analiza i interpretacja historyczna. Uczeń dostrzega w narracji historycznej warstwę informacyjną, wyjaśniającą i oceniającą.

Wymaganie szczegółowe

23.3 Europa w XVIII w. Uczeń porównuje reformy oświeceniowe wprowadzone w Prusach, Rosji i Austrii.

Komentarz

Zadanie to zmusza ucznia do dostrzeżenia i porównania ogólnej wymowy tekstów. Uważna ich lektura powinna prowadzić do stwierdzenia, jaką ocenę rządów Katarzyny II zawierają. Pierwszy tekst ma charakter demaskatorski, a jego autor stara się wykazać, że choć rządy Katarzyny były podziwiane przez filozofów, to w rzeczywistości były bardzo brutalne, o czym świadczy: zezwolenie na handel chłopami, tłumienie buntów i zsyłanie ich uczestników na Syberię. Warto zauważyć (lub skłonić uczniów do samodzielnego dojścia do tej obserwacji), że  autor nie ocenia pozytywnie silnych rządów jako takich. Z kolei tekst drugi przywołuje kolejne osiągnięcia Katarzyny, które umacniały pozycję międzynarodową Rosji. Autor tego fragmentu pozytywnie ocenia rządy sprawowane silną ręką. Jedynym faktem, który może być oceniony negatywnie są brutalne pacyfikacje powstań. Uczeń musi więc porównać informacje zawarte w obu tekstach i ocenić, jakie oceny autorów zostały w nich zawarte.

Uczeń, który nie rozwiąże poprawnie tego zadania, nie posiada prawdopodobnie umiejętności całościowego spojrzenia na tekst i nie potrafi odczytać jego wymowy.

Słowa kluczowe

nowożytność | tekst

Zadanie 2

Która informacja znajduje potwierdzenie w obu tekstach?

A. Rosja rozwijała się kosztem sąsiadów.

B. Armia rosyjska stała się najsilniejsza w Europie.

C. W Rosji dochodziło do konfliktów społecznych.

D. Katarzyna II miała wpływ na wybór władcy Polski.

Odpowiedź, podstawa programowa i omówienie zadania

Poprawna odpowiedź

C

Wymaganie ogólne

2.1 Analiza i interpretacja historyczna. Uczeń wyszukuje oraz porównuje informacje pozyskane z różnych źródeł i formułuje wnioski.
2.2 Analiza i interpretacja historyczna. Uczeń dostrzega w narracji historycznej warstwę informacyjną, wyjaśniającą i oceniającą.

Wymaganie szczegółowe

23.3 Europa w XVIII w. Uczeń porównuje reformy oświeceniowe wprowadzone w Prusach, Rosji i Austrii.

Komentarz

Zadanie to sprawdza umiejętność wyszukiwania informacji w tekście i porównywania ich ze sobą. Nie sprowadza się ono jednak do szukania nieistotnych szczegółów. Uczeń musi bowiem nazwać zjawiska historyczne opisane w obu fragmentach.

Jeśli uczeń wybierze odpowiedź A oznacza to, że skupił się głównie na tekście A, w którym mowa jest o rozbiorach Polski. Prawdopodobnie informacja zawarta w tekście B o sukcesach na arenie międzynarodowej została uznana za jednoznaczną z rozwojem kosztem sąsiadów. Sformułowanie to nie przesądza jednak, że sukcesy w polityce zagranicznej osłabiały sąsiadów Rosji. Wyboru odpowiedzi B dokona uczeń, który skupi się jedynie na tekście 2. Natomiast odpowiedź D będzie wskazywana przez uczniów, którzy zadanie rozwiązali w oparciu o swoją wiedzę, a nie o analizę tekstów.

Słowa kluczowe

nowożytność | tekst

Zadanie 3

Dokończ poniższe zdanie wybierając właściwą odpowiedź.

Przedział czasu, w którym panowała Katarzyna II oznaczony jest na taśmie numerem

katarzyna

A. 1

B. 2

C. 3

D. 4

Odpowiedź, podstawa programowa i omówienie zadania

Poprawna odpowiedź

C

Wymaganie ogólne

1.1 Chronologia historyczna. Uczeń sytuuje wydarzenia, zjawiska i procesy historyczne w czasie oraz porządkuje je i ustala związki poprzedzania, równoczesności i następstwa.

Wymaganie szczegółowe

27.1 Walka o utrzymanie niepodległości w ostatnich latach XVIII w. Uczeń sytuuje w czasie I, II i III rozbiór Rzeczypospolitej i wskazuje na mapie zmiany terytorialne po każdym rozbiorze.

Komentarz

Zadanie to sprawdza umiejętności z zakresu chronologii. Nie jest to w istocie pytanie o daty rządów Katarzyny, których uczniowie w żadnym wypadku nie muszą znać. Na poprawną odpowiedź powinna naprowadzić informacja o rozbiorach zawarta w pierwszym tekście. Wiedza o tym, kiedy miały miejsce rozbiory Polski należy do zasobu elementarnych faktów, ze znajomością których uczeń powinien zakończyć edukację w gimnazjum.

Słowa kluczowe

nowożytność | tekst

Utwór jest chroniony prawem autorskim. Zasady i warunki korzystania z niego określa Regulamin Serwisu Bazy Dobrych Praktyk.

"Masz uwagi do treści? Uważasz, że zawiera błąd? Napisz na bnd@ibe.edu.pl

* Chcesz otrzymywać informacje o nowych zadaniach?

Zaprenumeruj newsletter na pierwszej stronie "Entuzjaści Edukacji"

* Słowa kluczowe

genealogia   ikonografia   mapa   nowożytność   starożytność   statystyka   średniowiecze   tekst    XIX w.   XX w.   
.